Synecdoche, New York (2008)

Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης
Synecdoche, New York, Poster

Σκηνοθεσία: Charlie Kaufman
Σενάριο: Charlie Kaufman
Παίζουν: Philip Seymour Hoffman, Samantha Morton, Michelle Williams, κ.ά.


Δες/Κρύψε το trailer

Θεατρικός συγγραφέας με σωρεία προβλημάτων υγείας αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας project ζωής σε warehouse διαστάσεων... larger than life. Όταν τα πάντα αρχίσουν ν' αποκτούν κλώνους μικρότερης κλίμακας, η αποδοχή της βάναυσης αλήθειας σχετικά με την ύπαρξή του θα είναι αναπόφευκτη.Synecdoche, New York, PhotographΟ πιο απλοϊκός τρόπος για να εξηγήσεις τον αφηγηματικό σκελετό της Συνεκδοχής είναι η ανάμνηση του μουσικού βίντεο που σκηνοθέτησε ο Michel Gondry για το Bachelorette της Björk. Ο πιο παρακινδυνευμένος, ν' αποκαλύψεις πως πίσω από αυτή την ταινία "κρύβεται" ο εγκέφαλος του Charlie Kaufman, ο οποίος κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με τούτο το αδιάψευστα υποκειμενικό έργο πάνω στους δεσμούς ζωής και τέχνης.

Ανέκαθεν αρεσκόμουν στη σουρεαλιστική υπέρβαση των σεναρίων του Kaufman, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούσα και ολοκληρωτικά. Ως γραφιάς, τον θαύμασα. Αλλά δεν τον ζήλεψα. Έχει μεγάλη σημασία αυτή η διαφορά. Γιατί ο φθόνος αφορά στην τελειότητα. Που, επιτέλους, πλέον εδώ κατακτά ο δημιουργός της Συνεκδοχής, υπογράφοντας στα λόγια και στην πράξη μια δική του Οδύσσεια, ουχί ομηρική μήτε του πάλαι ποτέ κιουμπρικού space, αλλά της δικής μας, κοινής ύπαρξης. Ο κεντρικός χαρακτήρας του Caden (τον οποίο πλάθει με τη συνηθισμένα ανατριχιαστική ερμηνευτική του αξία ο Philip Seymour Hoffman) είναι ένας άνθρωπος που φοβάται πως θα πεθάνει, δεν ξέρει τι να κάνει σ' αυτό τον κόσμο και πριν "φύγει" θέλει να δημιουργήσει κάτι σημαντικό (αν αποτελούσε θρήσκευμα ή πολιτική ιδεολογία η προηγούμενη πρόταση, θα "χτυπούσε" πρωτάκουστα νούμερα πλειοψηφίας). Όσο κι αν το έχει ανάγκη, όμως, ο Caden δεν είναι το πρότυπο στο είδος του. Η ζωή του τον προσγειώνει στην ήττα και, δημιουργικά, αυτο-παγιδεύεται μέσα σ' ένα χάος βιωμένων απωλειών και ανεκπλήρωτων στόχων. Ακόμη κι ανάμεσα στις γυναίκες της ζωής του, αδυνατεί να βρει τη μια και μοναδική του μούσα. Με άλλα λόγια, ο Caden είναι η ίδια η αποτυχία -- που μας μαστίζει! Αλλά δεν πρόκειται να την αποδεχτούμε στο πρόσωπό του. Γιατί μαζί του πρέπει να ταυτιστούμε. Και να μην αισθανθούμε μόνοι.

Τηρώντας μια γραμμική αλληλουχία και καταπατώντας ταυτόχρονα κάθε έννοια του χρόνου (η πρώτη "φιλμική" μέρα του Caden ξεκινά στις 14 του Σεπτέμβρη και καταλήγει στα τέλη του Δεκέμβρη!), το σενάριο της Συνεκδοχής τρέχει με μια ταχύτητα που λες και επιδιώκει να πλησιάσει το θάνατο μια ώρα αρχύτερα, ενώ παράλληλα προσπαθεί να χωρέσει πριν από αυτόν όχι μονάχα μιά ζωή ολόκληρη, αλλά και τους κλώνους κάθε χαρακτήρα της αυτοβιογραφικής παράστασης του Caden, που ενίοτε αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις και φτάνουν να σκηνοθετούν τους κεντρικούς χαρακτήρες προς μια πορεία σήψης και οδύνης. Εδώ, σε αντίθεση με τους σαρκαστικούς μηχανισμούς άμυνας ή την αθεϊστική σάτιρα ενός Woody Allen, για παράδειγμα, ο Kaufman ξεμπροστιάζει απροκάλυπτα τα πιο πεσιμιστικά του συναισθήματα, ταυτίζοντας το θάνατο με την χειρότερη καταδίκη του ανθρώπινου βίου, σύμπτωμα που δε φέρει τίποτε το θεϊκό, ανώτερο ή ελπιδοφόρο (ως προς την εκδοχή μιας "άλλης", μετέπειτα ζωής). Μην αγωνιάς, λοιπόν. Το τέλος μας είναι μίζερο. Και είναι το ίδιο, για όλους. Αντέχεις τόση αλήθεια;

Εξομολογητικό, αποπροσανατολισμένο, φοβισμένο, αδιέξοδο, το φιλμ του Kaufman κορυφώνεται σε ένα από τα πιο συγκλονιστικά φινάλε που μας χάρισε ποτέ η Τέχνη του κινηματογράφου, για να περάσει στον γλυκόπικρο μουσικό επίλογο του Little Person, μιας σύνθεσης του Jon Brion που τολμά να αναμετρηθεί ακόμη και με το Is That All There Is? των Leiber και Stoller. Τώρα, να εξομολογηθώ πως η Συνεκδοχή είναι η καλύτερη ταινία του 2008 και της σεζόν, μαζί; Μπορεί και να μειώνω την αξία της με μια έκφραση τόσο στερεότυπη...

Δες/Κρύψε τις αίθουσες που ανοίγει

*Το πρόγραμμα αναδημοσιεύεται από το Αθηνόραμα και ισχύει για την πρώτη βδομάδα προβολής

ΚΕΝΤΡΟ - ΚΟΛΩΝΑΚΙ - ΕΞΑΡΧΕΙΑ
ΑΣΤΥ
Κοραή 4 (ΜΕΤΡΟ Πανεπιστήμιο), 210-3214775, 2103221925.
Πεμ. - Τετ.: 18.00/ 20.20/ 22.40

ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ - ΝΕΑΠΟΛΗ
ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2
Β. Σοφίας 124 (ΜΕΤΡΟ Αμπελόκηποι), 2107782122.
Πεμ. - Τετ.: 18.00/ 20.20/ 22.40

ΦΙΞ - Ν. ΣΜΥΡΝΗ - Π. ΦΑΛΗΡΟ
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ PRINCE FILMCENTER
Λ. Συγγρού 106, Φιξ (ΜΕΤΡΟ Συγγρού-Φιξ), 210-9215305.
Πεμ. - Τετ.: 20.05/ 22.20. Παρ., Σάβ. & 00.30

ODEON KOSMOPOLIS - ΜΑΡΟΥΣΙ
ODEON KOSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ ΑΙΘΟΥΣΑ 7
Λεωφ.Κηφισίας 73, Αγ.Θωμάς, Μαρούσι (Κόμβος Αττικής Οδού), 8011160000.
Πεμ. - Τετ.: 19.00/ 21.30/ 00.00

VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL
VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL ΑΙΘΟΥΣΑ 6 VILLAGE CINEMA EUROPA
Aνδρέα Παπανδρέου (παραπλεύρως Αττικής Οδού) ΗΣΑΠ Νερατζιώτισσα, Μαρούσι, 2106104100.
Πεμ. - Τρ.: 18.45/ 21.30/ 00.15
VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL ΑΙΘΟΥΣΑ 9
Aνδρέα Παπανδρέου (παραπλεύρως Αττικής Οδού) ΗΣΑΠ Νερατζιώτισσα, Μαρούσι, 2106104100.
Τετ.: 14.15/ 17.00/ 19.45


10 Responses so far.

  1. cheaptalk said

    Αυτή τη βδομάδα ανοίγει και το γαμιστερό Mesrine I (2008) που είχαμε συνοψίσει για το Γαλλόφωνο και αναλύω οσονούπω. Και το μαπιστερό Crossing Over (2009) και το ελληνικό Κάτω από το Μακιγιάζ σου (2008) που τα είχε χρεωθεί ο verbal που κάνει το bellboy κάπου στη Λευκάδα.

    Επιπλέον, στο ΕΛΛΗ FILMCENTER θα παίζει το καζάκικο Tulpan (2008) με αρκετά βραβεία σε αρκετά φεστιβάλ, σε τέσσερις (4) αίθουσες το λατινοαμερικάνικο El Pasado (2007) του μισοξεχασμένου Hector Babenco και σε δύο (2) το πορτογαλικό Capitães de Abril (2000) που περιστρέφεται γύρω από την Επανάσταση των Γαρυφάλλων του '74.

  2. cheaptalk said

    Στο εντωμεταξύ ανακοινώθηκε και το πρόγραμμα των Κανών, χωρίς πολλές εκπλήξεις ακόμα και στο περιορισμένο αμερικάνικο ενδιαφέρον ή τις κάποιες μετακινήσεις προς Un Certain Regard, πράγμα που μάλλον προμηνύει ακόμα λιγότερες στη διάρκεια, και πιθανά και στη κατάληξη αν ρίξεις μια ματιά στη σύσταση της μεγάλης επιτροπής.

  3. cheaptalk said

    Χωρίς φόβο και πάθος, ολοστρόγγυλο δεκάρι έβαλε στη Συνεκδοχή και ο Δημήτρης Δανίκας στα ΝΕΑ.

  4. inverted_a said

    Πρέπει να είναι η πρώτη φορά που διαφωνούμε τόσο για μία ταινία... Τέλος πάντων, εγώ τον βρίσκω πολύ "δήθεν" τον φίλο μας τον Κάουφμαν. Καλό είναι βέβαια που ταινίες εσωτερικής αναζήτησης προκαλούν τέτοιες συζητήσεις.

  5. cheaptalk said

    Για να απλοποιήσω λίγο τα πράγματα, ξανασημειώνω καναδυο βασικά που είχα γράψει στα clips και στο trailer (τα "also" στο τέλος της κριτικής του cinemad) και δε συνηθίζουμε να επαναλαμβάνουμε: ο Kaufman φαίνεται αρχικά να είχε γράψει το σενάριο για τον Spike Jonze, και το ξανάγραψε για περισσότερη.. δυστροπία όταν τελικά αναγκάστηκε να το σκηνοθετήσει μόνος του (i.e. ήθελε να μεγαλώσει την πρόκληση, ως συνήθως). Παρολαυτά φρόντισε να αφήσει σαφείς υπαινιγμούς-κλειδιά, τόσο στον τίτλο (που σαν Έλληνες πιάνουμε πιο εύκολα), όσο και στα βασικά, όπως στο επίθετο του κεντρικού χαρακτήρα του (το σύνδρομο του Cotard, του πτώματος που περπατάει, είναι χαρακτηριστικό για τη τρίτη ηλικία). Kαι συνεπέστατα, με αυτά καταπιάστηκε, οπότε θέμα υποκρισίας από τη δική μου τη σκοπιά δεν υπάρχει. Το ότι μπορείς να του τη καταλογίσεις, δε το αμφισβητώ ούτε εγώ ούτε ο ίδιος, στο Wired: "I'm not going to pander," Kaufman says. "I'm going to anti-pander. But then the question I raise about myself is, Is that pandering?" Pause. "You can't win."

    Από κει και πέρα, και το ότι η σκηνοθεσία του είναι σχετικά διεκπαιρεωτική, και αναμενόμενο ήταν (για πρώτη δουλειά), και υποχρεωτικό (για να μη χάσει ο θεατής εντελώς τη μπάλα), και δε το έκρυψε η παραγωγή από τα πρώτα κλιπ που είχαν κυκλοφορήσει. Τέλος, το σενάριο δεν είναι φυσικά το πρώτο του, και από τη μέχρι τώρα πορεία του, μπορείς να πεις ότι ο Kaufman διάλεξε συνειδητά να βαδίσει στην αφάνεια (η ταινία δε πήγε καλά πουθενά και οι μισοί κριτικοί τη θάψανε) από το να αναγκαστεί να.. ξανασυνεργαστεί με τον George Clooney (που προφανώς δεν ήταν και η χειρότερη επιλογή στο Holywood). Τα υπόλοιπα μόνο χρόνος μπορεί να τα γράψει πια, και όλα (ακόμα και ο χρόνος που μόλις ανέφερα) είναι ακριβώς τα αντίθετα από όσα θα 'λεγες τουλάχιστο για τις περισσότερες από τις περσινές "αναγνωρισμένες" παραγωγές.

  6. cheaptalk said

    (και σόρι για τις ανορθογραφίες και τις ασυνταξίες παραπάνω, αλλά μόλις είχα ξυπνήσει :p)

  7. inverted_a said

    Να υποθέσω ότι αναφέρεσαι σε ταινίες που κέρδισαν και μερικά όσκαρ παραπάνω, ε; Δεν έχεις κι άδικο σ' αυτό, οι περισσότερες θα ξεχαστούν πιο εύκολα.
    Θα δοκιμάσω κι εγώ να την ξαναδώ αργότερα λοιπόν, καλύτερα αρκετά αργότερα.
    Πολλές καλημέρες.

  8. Anonymous said

    μπλα μπλα μπλα... (ψιλο-μάταια) όπως "λέει" και ο κος Kaufman...
    ... απλά 10/10 !!!

    noiseman

  9. Vsls said

    Νομίζω πως με καλυψε ο cheaplog!

  10. franki said

    Δανειζόμενος μια φράση του κειμένου-κριτικής και πιστεύοντας ότι η ταινία είναι βαθύτατα αυτο-αναφορική, πιστεύω ότι η ταινία είναι τόσο επιτυχημένη όσο και το θεατρικό έργο της ταινίας. Επιτηδευμένα δύσκολη ταινία, ίσως γιατί κάπως έτσι αισθάνεται και ο δημιουργός της απέναντι στα έργα του, αισθάνομαι μια παραπάνω συμπάθεια προς αυτόν πλέον.

    ΥΓ: προβλέπω πολύ hype και πολλά adds στα favorite movies σε social networks

Copyright © 2012 Movies for the Masses, Challenging common sense since 2004. Your ticket is
Contact us at moviesforthemasses@gmail.com. Subscribe by RSS or E-mail.