Έχουν κανένα δικαίωμα οι κριτικοί να κατεβάζουν ταινίες?

Οι συζητήσεις για το πού βρίσκεις καλούς υπότιτλους δεν είναι πια τόσο συχνές, όσο ήταν μερικά χρόνια νωρίτερα, ανάμεσα στους επαγγελματίες κριτικούς στις ελληνικές δημοσιογραφικές. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή.. πατάνε όλοι όλο και σπανιότερα στις προβολές, όσο λιγότερο χρόνο ή διάθεση για πρωινό ξύπνημα έχεις, τόσο περισσότερο σκέφτεσαι τη μετακίνηση μέχρι την αίθουσα, ειδικά προφανώς άμα η παρακολούθηση της ταινίας προβλέπεται μαρτυρική. Από ακόμα νωρίτερα βέβαια, μέχρι και από τους μεγαλύτερους σε ηλικία δημοσιογράφους άκουγες διάφορες (ενίοτε διασκεδαστικές για τους διαδιχτυακούς) ανταλλαγές χρήσιμων συμβουλών για πλοήγηση στα πειρατικά νερά, αφού όσο πιο πολύ αντιμετωπίζονταν η αντιγραφή σα.. φυσικό φαινόμενο από το κοινό, τόσο αποκτούσανε και οι πιο νομιμόφρονες στη βιομηχανία αίσθηση αυτού που οι αγγλόφωνοι λένε --σε βαθμό σπασίματος-- entitlement, του δικαιώματος στη δωρεάν θέαση κινηματογραφικών (τουλάχιστο) έργων. Το σκεπτικό έχει μια λογική βάση: εφόσον έχεις προσκληθεί στη προβολή της ταινίας από τη διανομή της, δε παραβιάζεις και πολύ τα σχετικά πνευματικά δικαιώματα άμα παρακολουθήσεις τη προβολή του παϊρετμπέη.

Αλλά οι επεκτάσεις της λογικής γίνονται όλο και προβληματικότερες. Κατεβάζεις για παράδειγμα κάθε οσκαρικό σκρίνερ που διαρρέει, προεξοφλείς πως θα βρει διανομή και στην Ελλάδα ή στο 'χει στείλει η αμερικάνικη και το καθυστερεί ο κούριερ. Ή πας πιο πέρα, όπως ο Mike D'Angelo πριν κάνα μήνα, και γράφεις ολόκληρο κατεβατό για να αυτο-αιτιολογηθείς που κατεβάζεις ότι επανέκδοση της Criterion κυκλοφορεί. Ο D'Angelo χρησιμοποίησε τις κοινές δικαιολογίες, δε βρίσκω διαθέσιμο τον τίτλο καθόλου ή στη ποιότητα που θέλω ή στη τιμή που θέλω, και συνόψισε τον αντίλογο σε θέμα για το Criticwire, που έκανε φανερό ότι μόνο για το πόσο τραβάς την υπεροψία (την αίσθηση δικαιώματος που λέγαμε) γίνεται η συζήτηση, ότι την τραβάς την τραβάς. Η συζήτηση πάντως συνεχίζεται ακόμα, προστέθηκε και ο Michael Mirasol από την Αυστραλία, με λίγο πολύ το πρίσμα των συνθηκών κοινωνικών και οικονομικών ανά τον πλανήτη, που δεν επιτρέπουνε πάντα στο φιλόδοξο κριτικό να αυτο-επιμορφωθεί. Αν μείνεις βέβαια στη τρέχουσα νομοθετική αντίληψη περί πνευματικής ιδιοκτησίας, το μόνο σίγουρο είναι πως η βιομηχανία δεν είναι κοινωφελές ίδρυμα, δεν έχει ούτε πρόθεση ούτε φυσικά υποχρέωση να εκπαιδεύσει τον κάθε κινηματογραφόφιλο μπας και γίνει μελλοντικά χρήσιμο γρανάζι του προωθητικού μηχανισμού της. Το παράδοξο στην όλη υπόθεση είναι πως την αυστηρότερη κριτική στους κριτικούς στο συγκεκριμένο θέμα, την ασκεί το κοινό που.. κατεβάζει αβέρτα, με entitlement τα υπόλοιπα μισητά entitlements όσων κάνουν αυτή τη δουλειά αναγνωρισμένα στο χώρο -- το κοινό με άλλα λόγια δε δίνει κανένα ηθικό δικαίωμα στους κριτικούς να γλιτώνουν κόπο και φράγκα με παράνομα κατεβάσματα, με το σκεπτικό ότι αρκετά ήδη έχουνε αυτοί, και πρέπει να περνάνε από φάλανγκα και εφτά ουρές πριν τον βραδινό ύπνο.